بسیاری از ما هنگامی که گوش شکسته شده فردی را می‌بینیم، اولین حدسی که در مورد او می‌زنیم، کشتی‌گیر بودن آن فرد است. در بسیاری از اوقات حدس ما درست است. اما تا به حال فکر کرده‌اید که چرا گوش‌ها می‌شکنند؟ و شکستگی ایجاد شده در فرم و شکل گوش چه تغییری ایجاد می‌کند؟ در این مقاله قصد داریم ضمن توضیح چرایی شکستگی گوش‌ها، به انواع روش‌های تخلیه آن‌ها از خون اشاره کنیم. بنابراین در این مقاله همراه ما باشید تا با عناوین و توضیحات زیر بیشتر آشنا شوید:
- چرا گوش‌ها دچار شکستگی می‌شوند؟
- از گوش گل کلمی تا هماتوم گوش؛
- عوارض عدم درمان زود هنگام گوش آسیب دیده؛
- افراد در معرض گوش هماتومی به گفته‌ی جراحان پلاستیک؛
- چگونه شکستگی گوش را تشخیص دهیم؟
- درمان گوش شکسته؛
- مراحل درمان فوری برای جلوگیری از تورم و التهابات بیشتر؛
- درمان دائمی و تخلیه خون گوش شکسته؛
- تخلیه‌ی خون هماتوم گوش با ایجاد شکاف در آن؛
- اتوپلاستی یا جراحی زیبایی گوش؛
- جمع‌بندی.
چرا گوش‌ها دچار شکستگی می‌شوند؟
آسیب‌ها، صدمات و ضرباتی که به گوش‌ها وارد می‌شود، می‌تواند لاله‌ی گوش را دچار شکستگی بکند. البته باید بدانید که درون لاله‌ی گوش هیچ استخوانی وجود ندارد که بخواهد دچار شکستگی شود، بنابراین منظور از این امر شکستگی غضروفی است که درون لاله‌ی گوش وجود دارد. گوش شکسته اغلب در ورزشکاران و به خصوص در رشته‌های ورزشی مانند کشتی و مشت‌زنی دیده می‌شود. چرا که در این رشته‌ها گوش‌ها بیشتر از سایر رشته‌ها در معرض آسیب و صدمه قرار دارند. دقت کنیم پس از تشخیص شکستگی لاله‌ی گوش، باید بدون از دست دادن زمان به پزشک معالج مراجعه کنیم. چرا که در صورت عدم مراجعه به پزشک، در قسمت آسیب دیده بافتی ضخیم و سفت ایجاد می‌شود. در قسمت‌های بعدی مقاله در رابطه با چرایی تشکیل این بافت ضخیم بیشتر توضیح خواهیم داد.
از گوش گل کلمی تا هماتوم گوش
انتخاب نام گل کلم برای آسیب دردناکی که موجب بدشکلی بافت گوش می‌شود، از شباهت شکل این عارضه به گل کلم سرچشمه می‌گیرد. نام دیگر این عارضه به هماتوم گوش معروف است. حال که با نام‌های مختلف گوش شکسته آشنا شدیم، قصد داریم به علت و چرایی هماتوم گوش بپردازیم.
وقتی که قسمت خارجی گوش (لاله‌ی گوش) در اثر وارد شدن ضربه دچار آسیب دیدگی می‌شود، رگ‌های خونی در این ناحیه پاره شده و موجب بروز خونریزی می‌شود. پوست که در حالت طبیعی به غضروف چسبیده است، در اثر تجمع خون در این ناحیه از غضروف فاصله می‌گیرد. بنابراین خون و آب میان بافتی در فاصله‌ی میان پوست و غضروف شکسته جمع شده و موجب به وجود آمدن یک هماتوم می‌شود.
همان‌طور که قبلا گفتیم، درمان این آسیب دیدگی نیاز به اقدام فوری فرد دارد. با اقدام سریع می‌توان از تغییر شکل دائمی گوش به فرم گل کلم جلوگیری کرد. در صورتی که از زمان بروز آسیب دیدگی تا درمان آن زمان زیادی بگذرد، خون تجمع یافته لخته شده و به بافتی سفت و محکم تبدیل می‌گردد. این بافت ضخیم در گودی لاله‌ی گوش قرار گرفته و آن را پر می‌کند. دقت داشته باشید که همراه با تجمع خون در محل آسیب دیدگی، جریان خون تازه و پر از اکسیژن به غضروف نیز قطع می‌گردد.
عوارض عدم درمان زود هنگام گوش آسیب دیده
در صورت عدم درمان این عارضه ممکن است فرد به برخی از عوارض زیر دچار گردد:
- شنیدن مداوم صدای زنگ مانند در گوش؛
- افزایش احتمال نقص در سیستم شنوایی؛
- افزایش احتمال سردردهای دوره‌ای؛
- تاری در دید.
در کنار عوارض یاد شده، لازم است ذکر کنیم که احتمال بروز عفونت در گوش شکسته بیشتر از گوش‌های معمولی است.
احتمال شکستگی گوش در چه افرادی بالاتر است؟
گوش هم، مانند هر عضو دیگری امکان شکسته شدن دارد و امکان بروز این حادثه، برای هر فردی محتمل است. اما به گفته‌ی جراحان پلاستیک، احتمال بروز گوش شکسته در افرادی که یک یا هر دو عامل زیر را داشته باشند، بیشتر است. این عوامل عبارتند از:
- ضربه‌های مستقیم به سر و گوش در رشته‌های ورزشی رزمی، کشتی و واترپلو؛
- مصرف داروهای رقیق کننده‌ی خون مانند آسپرین و… .
چگونه شکستگی گوش را تشخیص دهیم؟
برای آن که از شکستگی گوش خود اطمینان حاصل کنیم و آن را با التهابات ساده ناشی از عواملی جز آسیبدیدگی اشتباه نکنیم، لازم است که به موارد زیر دقت شود. در ادامه با نشانه‌های گوش شکسته بیشتر آشنا خواهیم شد.
۱- تورم در محل آسیب دیده
از جمله نشانه‌های بارزی که پس از شکستگی در هر عضوی از بدن نمایان می‌شود، تورم است. شکستگی لاله‌ی گوش نیز از این قاعده مستثنی نیست. ایجاد تورم در گوش شکسته از جمله نشانه‌هایی است که بلافاصله در محل آسیب دیده بوجود می‌آید. علت این امر را می‌توان در جمع شدن خون و آب میان بافتی در محل آسیب دیده جویا شد. هنگامی که استخوان‌ها دچار شکستگی می‌شوند، لبه و نوک‌های تیز استخوان شکسته شده، موجب پاره شدن رگ‌های خونی و بافتهای مجاور می‌شود. به موجب این امر، خون و آب میان بافتی در محلی که دچار شکستگی شده جمع می‌شود و ایجاد تورم می‌کند. دقت کنیم که هرچند لاله‌ی گوش فاقد استخوان است ولی در اثر شکستگی غضروف آن، رگ‌ها خونی در محل شکستگی پاره شده و در نتیجه خون در آن محل تجمع می‌کند و موجب تورم شدید می‌گردد.
۲- تغییر شکل در محل آسیب دیده
از دیگر نشانه‌هایی که ممکن است در اثر شکستگی گوش‌ها به وجود بیاید، می‌توان به تغییر شکل این عضو اشاره کرد. با توجه به این که در اثر شکستگی، غضروفی که در لاله‌ی گوش قرار دارد نسبت به حالت طبیعی خود دچار انحراف می‌شود، شکل گوش دچار تغییر می‌شود. این تغییر به گونه‌ای است که اگر گوش شکسته را با گوش دیگر خود که دچار آسیب نشده است مقایسه کنید، تغییر شکل را می‌توانید به وضوح مشاهده کنید. این تغییر شکل می‌تواند به صورت کوتاه شدگی، زاویه‌دار شدن گوش و یا کج شدگی این عضو نمایان گردد.
۳- درد شدید در هنگام لمس
اگر تجربه‌ی بریدن انگشتان خود با یک چاقوی تیز را به یاد بیاورید، بدون شک دردی شدید از خاطرتان می‌گذرد. احساس درد، به عنوان یک زنگ هشدار در بدن عمل می‌کند. اگر دقت کنیم متوجه می‌شویم که خیلی از اوقات ما به واسطه‌ی احساس درد متوجه می‌شویم که بخشی از بدنمان دچار آسیب دیدگی، چرک، عفونت و… شده است. بنابراین اگر در شکسته شدن گوش خود دچار شک و تردید شدید، به این حس رجوع کنید. چرا که لمس همراه با درد از نشانه‌های گوش شکسته است. احساس درد در محل دچار آسیبدیدگی به علت پاره شدن رشته‌های عصبی در آن ناحیه است.
۴- تغییر رنگ پوست در محل آسیبدیدگی
تغییر رنگ پوست در محل آسیبدیدگی نیز از جمله نشانه‌های بارز هر نوع شکستگی است. البته باید دقت کنیم که در صورت بروز شکستگی در بافتی در عمق بدن، ممکن است تغییر رنگ پوست چندان آشکار نباشد. اما در مورد گوش شکسته، همان‌طور که در قسمت‌های قبلی ذکر کردیم، با توجه به تجمع خون و آب میان بافتی در محل شکستگی، رنگ پوست به وضوح دچار تغییر می‌شود.
در انتهای این بخش، لازم است ذکر کنیم که در صورت مشاهده‌ی هر کدام از نشانه‌ها و علامت‌های نام برده شده، برای جلوگیری از عوارض جانبی که به همراه شکستگی لاله‌ی گوش ممکن است به وجود بیاید، بایستی سریعا به پزشک معالج مراجعه کنید.
درمان گوش شکسته
همان‌طور که در بخش‌های پیشین ذکر کردیم، از نکات مهم در درمان هماتوم گوش، اقدام سریع و فوری برای جلوگیری تورم و التهاب است. سرعت عمل بالا از خون مردگی و لخته شدن خون جلوگیری می‌کند. برای این منظور در ابتدا قصد داریم یکسری اقدام فوری را در همین رابطه توضیح دهیم و پس از آن به سراغ درمان قطعی و دائمی برویم.
مراحل درمان فوری برای جلوگیری از تورم و التهابات بیشتر
۱) گذاشتن یخ در محل آسیب دیده
اولین گام موثر در کاهش التهاب و تورم گوش شکسته گذاشتن یخ بر روی موضع آسیب دیده است. یخ علاوه‌بر آن که موجب بی حس شدن موضع شکستگی و به دنبال آن کاهش درد می‌شود، تاثیر به سزایی در کاهش التهاب دارد. یخ، باعث کند شدن جریان خون در محل آسیب دیده می‌شود. به دنبال این امر خون و آب میان بافتی کم‌تری میان غضروف و پری کندریوم تجمع می‌یابد. پری کندریوم پوشش بسیار ظریفی است که غضروف را تماما در برگرفته است. وظیفه‌ی اصلی پری کندریوم تسهیل انتقال خون (اکسیژن) و مواد مغذی به غضروف است.
بنابراین یخ را بوسیله‌ی پارچه‌ای در محل آسیب دیده برای مدت زمان تقریبی ۱۰ دقیقه قرار دهید. برای کاهش حداکثری التهاب و تورم می‌توانید این عمل را تا ۳ الی ۴ ساعت پس از هماتوم گوش انجام دهید.
۲) بستن گوش به کمک نوار بانداژ
دیگر اقدام موثر جهت کاهش تورم ناشی از آسیب دیدگی، استفاده از نوار بانداژ جهت ایجاد فشار بر روی موضع التهاب است. شما می‌توانید این کار را هم‌چنین با استفاده از یک پارچه‌ی تمیز نیز انجام دهید، استفاده از پارچه‌های کشی به علت ایجاد فشار بالاتر در کاهش التهاب موثرتر و کارامدتر هستند. اعمال فشار، تاثیر به سزایی در توقف یا کاهش خونریزی و به دنبال آن، کاهش تورم دارد.
فقط بایستی دقت کنیم که پارچه یا بانداژ را به قدری محکم نبندیم که در خون‌رسانی به بافتهای مجاور گوش اختلال ایجاد شود. چرا که در این حالت فرد احساس سر درد و سرگیجه خواهد کرد. برای جلوگیری از این امر و هم‌چنین اسراحت دادن به گوش شکسته، می‌توان پارچه یا بانداژ را هر یک ساعت باز کرد و پس از گذشت چند دقیقه، مجددا آن را بست.
۳) مصرف داروهای ضد التهابی در صورت عدم حساسیت
در صورت عدم حساسیت و سابقه‌ی بیماری خاص، می‌توانید برای جلوگیری از میزان تورم و التهاب و هم‌چنین کاهش درد ناشی از شکستگی گوش، از داروهای ضد التهاب و تورم استفاده کنید. مصرف این داروها به کمک فشار ایجاد شده به واسطه‌ی بانداژ و هم‌چنین استفاده از یخ، تاثیر به سزایی در کاهش درد و التهاب دارد.
در ادامه قصد داریم در رابطه با درمان دائمی و تخلیه خون گوش شکسته به بحث و بررسی بپردازیم.
درمان دائمی و تخلیه خون گوش شکسته
تخلیه خون گوش شکسته با استفاده از سرنگ
با استفاده از سرنگ، می‌توان خون تجمع یافته در هماتوم را به ارحتی تخلیه کرد. اما در این میان رعایت نکات بهداشتی و در نظر داشتن ریسک انجام این عمل در محیط غیر ایزوله‌ی را باید در نظر داشته باشید. در صورتی که فاقد مهارت لازم برای این‌کار هستید یا که شدت جراحت زیاد و امکان بروز عفونت در محیط بالا است (محیط‌های غیر بهداشتی) حتما به پزشک معالج مراجعه کنید. مراحل انجام این کار به شرح زیر می‌باشد:
